Koziegłowy 

Powierzchnia miasta wynosi 2669,34ha, zamieszkała przez 2419 mieszkańców. W skład miasto Koziegłowy administracyjnie wchodzą Wylągi i Rosochacz.

Koziegłowy 

W skład miasto Koziegłowy administracyjnie wchodzą Wylągi i Rosochacz. Nazewnictwo Wylągi i Rosochacz może odnosić się do terenów leśnych. Udokumentowane jest bowiem, że wiele historycznych nazw odzwierciedla położenie osady lub nawiązuje do jego charakteru. Podobnie jest w tym przypadku, kiedyś rozciągały się tutaj połacie lasów. Wylągi mogą wywodzić swoja nazwę więc od lęgu zwierząt zwłaszcza ptaków a Rosochacz zawdzięczałby swoje nazewnictwo od pni drzew rozdzielonych widlasto na dwie odnogi, bądź od jednego z dwóch rogów samców jeleniowatych. Ale to tylko przypuszczenia. Sama historia Koziegłów sięga okresu wczesnego średniowiecza. W roku 1106 rycerz Drogosław herbu Zerwikaptur otrzymał prawo lokacji wsi Koziegłowy. Była to nagroda za jego służbę u księcia Bolesława Krzywoustego.   I choć w herbie Drogosława widnieją trzy kozie głowy, to łacińska nazwa herbu Zerwikaptur  (Servi captum) podpowiada nam, że rycerz Drogosław był łowcą niewolników.
Po śmierci księcia Kazimierza Sprawiedliwego w roku 1194, Koziegłowy stały się na 320 lat własnością potężnego rodu Lisów. Mikołaj wojewoda krakowski, Mszczuj z Krzelowa, Mściwoj z Kwiliny, Krystyn (I) z Koziegłów, Krystyn (II), Jan starszy Koziegłowski i Krystyn (IV) pełnili w tamtym czasie wysokie funkcje przy królach - Władysławie Łokietku, Kazimierzu Wielkim i Władysławie Jagielle. Warto tutaj wspomnieć o wydarzeniu, które szczególnie wyróżnia Koziegłowy. W bitwie pod Grunwaldem 15.07.1410r. Krystyn I herbu Lis własnym sumptem wyposażył i poprowadził do boju 42 chorągiew. Od roku 1519 do roku 1790 Koziegłowy stały się prywatną własnością kolejnych biskupów krakowskich w Księstwie Siewierskim.  Baronatem, kluczem, a nawet państwem koziegłowskim zarządzali w tym okresie dzierżawcy ich dóbr, czyli starości, wójtowie i sołtysi. I choć zmieniali się właściciele to stałym porządkiem prawnym dla Koziegłów był przywilej Jana starszego z Koziegłów wydany w 1472 roku. Aktualność tego prawa potwierdził ponownie król Stanisław August Poniatowski. 27.04.1792r i nadał Koziegłowom herb. W latach 1795- 1807 Koziegłowy były częścią prowincji pruskiej Nowy Śląsk Neuschlesien. W roku 1807 po traktacie w Tylży nad Niemnem, Koziegłowy i cała reszta dawnego Księstwa Siewierskiego stały się francuskim departamentem ziemskim. Po klęsce Napoleona pod Moskwą (1812) i klęsce Powstania Listopadowego (1830-1831) koziegłowskie dobra ziemskie stały się własnością rosyjskiego generała Nikity Pankratiewa. Koziegłowski majątek zwany majoratem odziedziczyli kolejni potomkowie generała – Władimir, Michaił i Michał. W 1870 r. władze carskie pozbawiły Koziegłowy praw miejskich. Podczas I wojny światowej wioskę zajęły wojska niemieckie, które przebywały tutaj do 1918 r. Po wojnie Koziegłowy weszły w skład terytorium Polski. Podczas II wojny światowej, we wrześniu 1939 r. Koziegłowy zajęły wojska niemieckie. W październiku 1939 r. tereny te wcielono do III Rzeszy. Na terenie Koziegłów jak i w okolicznych wioskach istniał ruch oporu. Jednak działalność oddziałów partyzanckich była mocno sparaliżowana przez istniejącą w Koziegłowach szkołę żandarmerii i szkołę tresury psów. Wielu mieszkańców poniosło śmierć w skutek represji i wywozu do obozów pracy i zagłady. W dniu 20 stycznia 1945 r. Koziegłowy zajęły wojska sowieckie. Rok 1949 był ważną datą dla społeczności. Po 79 latach przywrócono prawa miejskie. Prawie natychmiast powołano nowe organy władzy i urzędy państwowe. Uruchomiono polskie szkoły, podjęto próby uspołecznienia gospodarki.

Kościół parafialny p.w. św. Marii Magdaleny

Kościół pw. Bożego Ciała, który stoi na wschód od rynku, wzniesiono ok. 1470r. wieku. Budowla ta zachowała się do dziś w doskonałym stanie i może być podziwiana jako prezbiterium obecnej świątyni, kościoła p.w .św. Marii Magdaleny. W następnych stuleciach( XVI-XVII) kościół rozbudowano bowiem o nawę, wieżę, zakrystię i kaplicę. Bardzo cennym zabytkiem wewnątrz jest powstała równocześnie z kościołem, gotycka polichromia, obrazująca mękę i śmierć Chrystusa. Prezbiterium łączy się z nawą pod ładnym łukiem tęczowym. Poza polichromią podziwiać można późnobarokowe ołtarze, główny i dwa boczne, XVII-wieczny obraz Matki Bożej w srebrnej sukience czy nagrobki starostów koziegłowskich, Aleksandra Denisa i Stanisława Kawieckiego. 

Kościół parafialny p.w. św. Marii Magdaleny w ramach ogrodzenia został wpisany do Wojewódzkiej Ewidencji Zabytków pod numerem A/ 105.

Mykwa

Ruiny Pałacu Biskupów

Koziegłowy 

Miasto stało się centrum społeczno-gospodarczym i kulturalno-oświatowym regionu. Posiadało bowiem najlepszą bazę lokalową, dobre położenie komunikacyjne, zagospodarowane centrum z instytucjami o charakterze usługowym, handlowym i kulturalno-oświatowym.

Ponad 900- letnia historia miasta pozostawiła po sobie wiele ciekawych zabytków i artefaktów. Wybierając się na spacer warto odwiedzić miejsca, które kształtowały historię. Juz sam Rynek to ciekawy układ urbanistyczny, oparty na prostokątnym placu z ulicami wychodzącymi z narożników. Od niedawna można na nim zobaczyć zarysy dawnego Ratusza. Układ ten spowodował, że Wojewódzki konserwator zabytków, decyzją Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach, z dnia 31.03.1953r. uznał za zabytek miasto Koziegłowy ,,w ramach historycznego założenia miejskiego o wartości historycznej" .Od strony Gniazdowa można zobaczyć jeszcze usypiska i wały ziemne będące pozostałością po zamku. Z Zamkiem tym związane są legendy. Nawiązuje one do nazwy miejscowości, jedna z nich przytoczona jest przy opisie Rzeniszowa, gdzie wspominane są głowy kozie, a druga mówi, że w odległych czasach kiedy Tatarzy nawiedzali nasze tereny zamek dzielnie bronił się przed najeźdźcami. Do długim oblężeniu obrońcom zaczęło brakować kul, a i widmo głodu zaczęło zaglądać w oczy. Postanowiono wtedy użyć fortelu. Dowódca warowni nakazał aby armaty załadować kozimi głowami i wystrzelić w kierunku Tatarów. Tak też zrobiono. Najeźdźcy widząc te dziwaczne kule zrozumieli , że dalsze oblężenie nie ma sensu. Warowna nie podda się a i jedzenia muszą mieć dostatek skoro nawet głowy kozie wyrzucają. I tak te głowy kozie stały się widomym znakiem miejscowości. Z warowniami, zamkami związane są również legendy o ukrytych skarbach, rozpalają one umysły poszukiwaczy, zdobywców. Także nasz koziegłowski ma swoje tajemnice i ukryte lochy. W odległych czasach zwiad tatarski idąc od Częstochowy na Legnicę dotarł pod zamek koziegłowski. Najpierw dokładnie obserwowano co załoga robi a następnego dnia postanowiono go zdobyć. Jednak zacięty opór nie pozwolił Tatarom dostać się do środka. Widząc to postanowili kontynuować oblężenie aż załoga z głodu sama się podda. I tak się stało. Otworzyły się bramy grodziska, horda tatarska ruszyła do środka mordując po drodze część załogi innych zaś zabrano w jasyr. Udało się tylko uciec dziedzicowi, który opuścił grodzisko wraz z żoną pod osłoną nocy. Będąc już pod Woźnikami żona przypomniała sobie o pozostawionych w lochach skarbach. Spytała więc męża co z nimi będzie, na to rozgniewany małżonek krzyknął ,, niech je diabli biorą, milsze mi życie jak wszystkie skarby" i pojechali dalej. Słowa wypowiedziane usłyszał bies i od tej pory wszelkie skarby wziął we władanie. Podobno do tej pory wszelkim śmiałkom w nocy ukazuje się bies wyglądający jak szlachcic z podgoloną głową i wąsami jak sumy, nadal ich pilnuje i broni dostępu do zasypanych lochów. Kościół pw. Bożego Ciała, który stoi na wschód od rynku, wzniesiono ok. 1470r. wieku. Budowla ta zachowała się do dziś w doskonałym stanie i może być podziwiana jako prezbiterium obecnej świątyni, kościoła p.w .św. Marii Magdaleny. W następnych stuleciach( XVI-XVII) kościół rozbudowano bowiem o nawę, wieżę, zakrystię i kaplicę. Bardzo cennym zabytkiem wewnątrz jest powstała równocześnie z kościołem, gotycka polichromia, obrazująca mękę i śmierć Chrystusa. Prezbiterium łączy się z nawą pod ładnym łukiem tęczowym. Poza polichromią podziwiać można późnobarokowe ołtarze, główny i dwa boczne, XVII-wieczny obraz Matki Bożej w srebrnej sukience czy nagrobki starostów koziegłowskich, Aleksandra Denisa i Stanisława Kawieckiego. Kościół parafialny p.w. św. Marii Magdaleny w ramach ogrodzenia został wpisany do Wojewódzkiej Ewidencji Zabytków pod numerem A/ 105.Na terenie miejscowości warto zobaczyć kościół szpitalny p.w. św. Barbary wraz z przylegającym do niego przytułkiem, które również są w rejestrze Wojewódzkiej Ewidencji Zabytków pod numerami A/106 A/107. Na piętrze byłego przytułku znajduje się Galeria Barbórka, pasjonaci historii znajdą tam wiele ciekawych eksponatów związanych z historią Koziegłów. Odnowiony Pałac Biskupi przypomina nam, że w międzywojniu funkcjonowała tu Szkoła Żeńska Rolnicza czyli potocznie nazywana Koziegłowską Szkołą Żon z racji tego, że młode dziewczęta uczyły się nie tylko pracy na roli ale i robienia przetworów, szycia, haftu czyli wszystkiego tego co w owych czasach było potrzebne dziewczętom. Na zakończenie warto wspomnieć o Lasku Śmielowskich znajdującym się na na skraju Wojsławic. Niewielką kępę tego lasku przecinają meandry dość głębokiego wąwozu, w którym cicho szemrze nurt Bożego Stoku. Właścicielem był inżynier leśny Tadeusz Śmielowski, który te tereny nabył w 1919r. Do dzisiaj zachowały się na tym terenie resztki murów z młyna. Koziegłowy to również historia mniejszości żydowskiej, która w czasie II wojny podzieliła los swoich pobratymców. W pamięci ludzi zachowały się do dzisiaj imiona i nazwiska dawnych sąsiadów, zawody, sklepy których byli właścicielami. Pozostały również w pamięci miejsca, które były dla nich ważne: Mykwa na ul. Targowej i Bożnica przy Placu Moniuszki. Na cmentarzu parafialnym znajduje się grób wojenny żołnierza WP szer. Henryka Malicha, poległego w pierwszych dniach września 1939 roku w walkach z najeźdźcą koło wsi Mzyki . Wpisany jest na listę Miejsc Pamięci pod numerem 119/03.

Grób wojenny żołnierza WP szer. Henryka Malicha 
wpisany jest na listę Miejsc Pamięci
pod numerem 119/03.

POWRÓT

Ta strona używa plików Cookies. Dowiedz się więcej o celu ich używania i możliwości zmiany ustawień Cookies w przeglądarce. Zgodnie z  RODO przetwarzamy Państwa dane osobowe w celu realizacji umów, zamówień, zleceń oraz dla potrzeb własnych firmy.

Akceptuj